کد مطلب:14227 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:63

گنجینه پرسمان » احكام

با توجه به بيان منحصر به فرد شهيد ثاني در شرح لمعه در مورد تجاوز به صغيره كه موردترديد شهيد قرار گرفته آيا در مورد صغيره تجاوز به عنف صدق مي كند يا نه و در صورتي كه موردتجاوز واقع شود مانند امرائه حكمش اعدام است يا نه ؟

هرگاه مردي به عنف با زني زنا نمايد كيفر او قتل است و فقها در اين مورد اتفاق نظر دارند.1 مستند فقها دراين حكم روايات متعددي است كه به يكي از آن ها اشاره مي شود.
در صحيحه بريد العجلي آمده است :
سئل أبو جعفر (ع ) عن رجل اغتصب امرأه فرجها؟ قال : يقتل محصنا كان أو غير محصن .2
در بين فقها، شهيد ثاني در شرح لمعه در مورد شمول حكم در جايي كه شخص مورد تجاوز غيربالغه باشد،ترديد نموده و مي نويسد:
در مورد الحاق صغيره به امرأه دو نظر هست ، يك نظر اين است كه در مورد صغيره زناي به عنف تحقق نمي يابد; زيرا درباره غير بالغه روايتي وجود ندارد و روايت مذكور، اختصاص به بالغه دارد. نظر ديگر اين است كه در مورد صغيره هم زناي به عنف صدق مي كند; زيرا وقوع زناي اجباري با صغيره ، افحش و حرمت آن اقوي مي باشد.3
احتمال اول مطرح شده در كلام شهيد ثاني ضعيف است چون واژه المرأه در روايت مذكور اختصاص به زن بالغ ندارد و شامل غير بالغ هم مي شود.
از نظر لغوي المرء به معناي انسان است ـ چه زن باشد چه مرد ـ و مؤنث آن مرأه است .4 بنابراين ، انسان مؤنث شامل بالغ و غير بالغ هم مي شود.
در روايات مربوط به ديه نيز حكم مرأه در مورد بالغ و غير بالغ يكسان است و كلمه المرأه در حديث ديه المرأه نصف ديه الرجل 5 شامل ديه زن بالغ و غير بالغ نيز مي شود.
بنابراين ، از نظر لغت و روايات اين واژه اختصاص به زن بالغ ندارد. از سوي ديگر بر اساس روايت مربوطبه زناي به عنف ، ملاك تحقق اين قسم از زنا، اغتصاب فرج است 6 كه هم در مورد زن بالغ و هم غير بالغ صدق مي كند.
برخي از فقها نيز به شمول حكم به غير بالغ تصريح كرده اند.7 در اين باره استفتائاتي وجود دارد كه به آن هااشاره مي شود.

سؤال
در تحرير الوسيله ، ج 2، ص 463 در مورد زناي با اكراه ، اين عبارت ذكر شده است : وكذا يقتل من زني بامرأه مكرها لها آيا اين عبارت شامل فردي كه با دختر صغيره اي اجبارا زنا كند نيز مي شود؟ به عبارت ديگر، اگر مرد غير محصن با اكراه و اجبار با دختر صغيره زنا كند، حكم او چيست ، قتل يا جلد؟

امام خميني (ره )
اگر ثابت شود كه صغيره را اكراه نموده و با او عمل شنيع انجام داده ، علاوه بر ضمان ارش جنايت ، حد اوقتل است .8

سؤال
با توجه به اين كه زناي با اكراه و عنف در قانون مجازات اسلامي حد آن قتل معين شده است به صورت مطلق فرق بين زناي با زن بالغه و غير بالغه با اكراه قائل نشده است و در تحرير الوسيله حضرت امام (ره ) هم به صورت مطلق فرموده : من زنا بامرأه مكرها قتل ، ومرحوم صاحب جواهرفرموده : من زنا بامرأه مكرها قتل مرحوم آقاي خويي (ره ) هم در منهاج الصالحين همين عبارت راگفته و شهيد ثاني در لمعه فرموده : امرأه شامل دختر بچه غير بالغه نمي شود. سؤال اين است : اولا:اكراه و عنف در دختر بچه 9 ساله و حتي 3 ساله صدق مي كند و يا زناي با دختر بچه غير بالغه ولو بارضا باشد عنف و اكراه محسوب است و در فرض اين كه در رضا و اكراه بالغه و غيربالغه فرق نداردآيا زناي با غيربالغه به اكراه و عنف حد آن قتل است يا نه ؟ در صورتي ]كه [ زاني محصن نباشد فقطمحكوم به صد تازيانه مي شود، با توجه به اجمال قانون و عبارات مذكور در كتب فقهي و مورد ابتلابودن مسأله در محاكم قضايي پاسخ فرماييد.

آيت الله العظمي سيدعلي خامنه اي
در مورد رضا، عنف و اكراه نيست ، هر چند غير بالغه باشد و در اين صورت حد آن قتل نيست و مقتضاي اطلاق ادله اين است كه فرقي در حد زاني بين زناي به صغيره و كبيره نيست و اقسام حد در هر دو مورد يكسان است .9

سؤال
زاني مردي است 20 ساله و مجرد و زانيه دختر صغيري است 7 ساله ، زاني مدعي است ، به تمايل و باخواست زانيه صغيره مرتكب زنا گرديده است ; آيا تمايل و عدم تمايل صغيره در مجازات زاني چه تأثيري دارد; اگر زاني به عنف و اكراه صغيره را مجبور به زنا كرده باشد; آيا در مورد زاني بايستي حد جاري گردد و اساسا در مورد صغيره كه فاقد اراده و اختيار لازم است ، عنف مصداق پيدا مي كند ياخير؟

آيت الله العظمي سيدعلي خامنه اي
مجرد صغيره بودن مزني بها حجت شرعي بر تحقق عنف و اكراه از سوي زاني نيست و تا عنف شرعا ثابت نشود حد شرعي زاني غير محصن همان جلد و تازيانه است .10

سؤال
جواني دختري هفت ساله را فريفته و به وي (بدون مقاومت يا ناراحتي دختر) تجاوز كرده است ،آيا (با توجه به عدم فهم بچه و...) حكم زناي به عنف را دارد؟11

آيت الله العظمي محمدتقي بهجت
خير.
آيت الله العظمي ناصر مكارم شيرازي
آري حكم زناي به عنف را دارد.
آيت الله العظمي لطف الله صافي گلپايگاني
در فرض سؤال ، اگر دختر مكره نبوده بر زاني حد زنا جاري مي شود. والله العالم .
_____________________ پاورقي ______________
1ـ شيخ محمد حسن نجفي ، جواهر الكلام ، دار الكتب الاسلاميه ، تهران ، ج 41، ص 315.
2ـ شيخ حر عاملي . وسايل الشيعه ، كتابفروشي اسلاميه ، ج 18، ص 381.
3ـ شهيد ثاني ، الروضه البهيه (شرح لمعه )، داوري ، قم ، 1410ه' . ق . ، ج 9، ص 67.
4ـ محمد مرتضي زبيدي ، تاج العروس ، مكتبه الحياه ، بيروت ، ج 1، ص 117.
5ـ شيخ حر عاملي ، پيشين ، ج 19، ص 150.
6ـ محمد فاضل لنكراني ، الحدود، مركز فقهي ائمه اطهار، قم ، 1422ه'.ق . ، ص 156.
7ـ سيد محمد حسيني شيرازي ، الفقه ، دار العلوم ، بيروت ، ج 87، ص 151.
8ـ امام خميني ، استفتائات ، دفتر انتشارات اسلامي ، قم ، 1381، ج 3، ص 296.
9ـ گنجينه آراي فقهي ـ قضايي ، مركز تحقيقات فقهي ، سؤال 4181.
10ـ همان ، سؤال 4185.
11ـ همان ، سؤال 5832.